ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට මගේ යෝජනා 1

බ්ලොග් කරුවන් ඔවුන්ගේ සමූහ යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීමකදී සලකා බැලීම  ගැන  කොලඹ ගමයා බ්ලොග් අඩවියේ ගෙන ආ අදහසට සහය පිණිස මගේ යෝජනා වල පළමුවෙනි කොටස පහත දක්වමි. යෝජිත ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය හුදෙක් 'දමිළ ප්‍රශ්ණය' ගැන පමණක් සලකා බැලිය යුතු එකක් නොවේ. වෙනත් සමාජීය අරමුණු පිලිබඳව යෝජනා ගැන සිතා බැලීමටත් දේශපාලකයින් සහ සමාජ පෙලඹවීම කළ යුතුයැයි මම සිතමි.  එබැවින් මගේ යෝජනා වලින් එවන් අංශ ගැන වැඩිපුර සැලකිල්ලක් දැක්වීමට බලාපොරොත්තු වෙමි.

1. ප්‍රාදේශීය සභා සහ නගර සභාවලින් දේශපාලන කලමණාකරණය ඉවත් කිරීම 

සියළුම පළාත් පාලන ආයතන වල කටයුතු සුපරීක්ශණයට දේශපාලකයන් නොමැති කොමිසමක් පත්කළ යුතුය. දියුණු රටවල මෙන් නගර සභා සහ ප්‍රාදේශීය සභාවලට කළමණාකරණ සුදුසුකම් හෝ පරිපාලන සේවයෙන් ප්‍රධාන විධායක නිලධාරියෙකු පත්කිරීම. නගර සභා සහ ප්‍රාදේශීය සභා වල සේවය තාක්ශණය භාවිතයෙන් කාර්යක්ශමව සහ මහජනයාට පහසුවන අයුරින් සහ ඉක්මනින් සපයා දීම මොහුගේ ප්‍රධාන වගකීම වේ.  මෙම තැනැත්තා දේශපාලකයෙකු නොවන බැවින් කාර්‍යාල කාලය ප්‍රදේශයේ කළයුතු කාර්‍යයන් වලට වැය කල හැකිවේ. සෑම සභාවක්ම ප්‍රදේශයේ සියළුම අදාල ප්‍රදේශ ආවරණය වන පරිදි අවුරුදු 10 ක සැලැස්මක් සකසා ප්‍රසිද්ධ කල යුතුය. එහි එක් එක් ප්‍රදේශවලට ජල සැපයුම, පාරවල් අලුත්වැඩියාව, කසල එකතු කිරීම,  ආදී සේවාවන් හඳුන්වාදෙන කාලය ඒ සඳහා යන වියදම ආදිය පෙර ඇස්තමේන්තු කර තිබීමෙන් ඒ පලාත්වල මහජනයා සභාවෙන් වෙන සේවාවන් ලැබෙන් දින ගැන දැනුවත් වේ

 තවද මෙම සභා වල පරිපාලනය දේශපාලක බලපෑමකින් තොරව සිදුවිය යුතුය. සින්ටෙක් වැනි රජයේ පරිගණක ආයතනයක් හරහා නගර සභා සහ ප්‍රාදේශීය සභා පරිපාලන මෘදුකාංග සාදා මෙම සභා වල සියලු කටයුතු සහ වියදම් මහජනයාට පොදු වෙබ් අඩවියක්  හරහා  ඕනෑම කෙනෙකුට දැකගන්නට සැලැස්වීම කළ යුතුය. සභාවේ සියළුම වැඩ වෙබ් අඩවිය හරහා ප්‍රසිද්ධියේ මිල ගණන්  කැඳවා ටෙන්ඩරය දුන් සමාගම, මුදල අනික් ටෙන්ඩර් මිල ගණන් වෙබ් අඩවියේ ප්‍රසිද්ධ විය යුතුය. සභාවට අයත් සියළුම ඉඩම් සහ අනිකුත් වත්කම් ගැන විස්තරද එහි අඩංගු විය යුතුය. එම ඉඩම් ක්‍රීඩාපිටි ආදිය තණකොල කපා සහ පිරිසිඳුව තබා ගැනීමට කොන්ත්‍රාත් කරුවන් පත්කර එම විස්තර, මිල ගණන්, ඔවුන්ගෙන් බලාපොරොත්තුවන සේවාව සහ විය යුතු දිනය ආදිය වෙබ් අඩවියෙන් දැන ගත හැකි විය යුතුය. ඉඩ කඩම් වැනි වත්කම් කුලියට දීම සහ බදු දීම හෝ විකිණීම ආදිය කරන්නේනම් ඒ පිලිබඳව ශාක්ශ්‍යතා වාර්ථා ආදිය ප්‍රසිද්ධ කර, එබ් අඩවිය හරහා විනිවිද පෙනෙන ආකාරයෙන් සිදුකල යුතුය.  

මෙම ක්‍රමයෙන් දේශපාලකයින් නඩත්තු කිරීමට නගර සභා සහ ප්‍රදේශීය සභා වලට ලැබෙන ප්‍රතිපාදන සහ එකතු කරන බදු මුදල් යොදා ගැනීම අවශ්‍ය නොවේ.  පාර්ලිමේන්තුවටත්, පලාත් සභා වලටත් දේශපාලන පක්ෂ අනුව තේරෙන දේශපාලකයින් සිටින නිසා ප්‍රාදේශීය සභා, නගර සභා වලටත් දේශපාලන පක්ෂ අනුව දේශපාලකයින් තෝරා ගැනීම නවතා කලින් තිබුණ ආකාරයේ හිටපු විදුහල්පතීන්, සමාජ සේවකයින් වැනි නියෝජිතයින් කිහිප දෙනෙක් පමණක් තෝරා ගැනීම. පැමිණීමේ දීමනාවක් පමණක් ගෙවන්නේ නම් මුදල් වියදම් කර ප්‍රචාර කර මුදල් හොරකම් කරමින්, සභාවල වියදමින් විදේශ සංචාර වල යෙදෙමින්, දේශපාලන බලයෙන් අන් අයට අනදර කරමින්, සහ මහජන මුදලින් සමාජ තත්ත්වය, වාහන පර්මිට් පතන්නන් ඉදිරිපත් නොවනු ඇත. 


2. මහජන නියෝජිතයන් සම්භන්ධ කරුණු සිවිල් වැසියන්ගෙන් සමන්විත ස්වාධීන කමිටුවකට පැවරීම 

දැනට පවතින මන්ත්‍රී වරුන්ගේ විශ්‍රාම වැටුප් ක්‍රමය ඉදිරියට එන මන්ත්‍රීවරුන්ට අදාල නොවිය යුතුය. ඒ වෙනුවට ආර්ථික  දුෂ්කරතා වලට මුහුණපාන වයස අවුරුදු 65 ට වැඩි හිටපු මහජන නියෝජිතයන්ට පමණක් විශ්‍රාම වැටුපක් අයදුම් කල හැකි වනසේ වෙනස් ක්‍රමයක් හඳුන්වා දිය යුතුය. මහජන නියෝජිතයන්ට කරන ගෙවීම් පහසුකම් ආදිය වෙනස් කරගැනීම් අනුමත කිරීම ඔවුන් විසින්ම කර ගැනීම කිසිසේත් සුදුසු ක්‍රමයක් නොවේ. මේ සඳහා සිවිල් සමාජයේ මේවා පිලිබඳ දැණුමැති නියෝජිතයන් කිහිප දෙනෙකු පත්කළ යුතුය. එසේ වැඩි කිරීමේ යෝජනා ලැබුණු පසු මහජන අදහස් විමසා ඉන් පසුව ඒ පිලිබඳව නිර්දේශ ඉදිරිපත් කිරීමට ඔවුනට බලය දිය යුතුය. ඔවුන්ගේ නිර්දේශයක් නොමැතිව පහසුකම් අනුමත නොවිය යුතුය. වත්කම් ප්‍රකාශ ඉදිරිපත් නොකරන මහජන නියෝජිතයන්ට විරුද්ධව නඩු පැවරීම, ඉදිරිපත්වූ වත්කම් ප්‍රකාශ ඔවුන්ගේ ආදායම ගැන සැසඳීම, විශමාචාර ක්‍රියා සම්භන්ධයෙන් චෝදනා ලබන අයට විරුද්ධව පරීක්ශණ කර චෝදනා ඉදිරිපත් කිරීමේ බලයත් සිවිල් පුරවැසියන්ගෙන් සමන්විත මෙවන් ස්වාධීන කමිටුවකට පැවරිය යුතුය. මෙවන් ක්‍රමයකින් දේශපාලන හේතුමත නඩු නොපැවරීම සහ එසේ කරන්නේ යැයි රජයකට චෝදනා එල්ල වීම නැවතිය හැක. මෙම ක්‍රමයෙන් මහජන නියෝජිතයින්ගේ විනය බොහෝ සෙයින් ඉහල යනු ඇත. 


3. දුප්පත්කම නැතිකිරීමේ සහනාධාර සහ අනිකුත් ව්‍යාපෘති ස්වාධීන කිරීම 

අද පවතින සමුර්ධි ව්‍යාපරය අමාත්‍යාශයක් හරහා නොව ස්වාධීන කොමිසමක් හරහා ක්‍රියාත්මක කල යුතුය. එවිට දේශපාලන හිතවත් කම් මත නොසුදුසු අයට සහනාධාර ලැබීමත් එම ඇඟිලි ගැසීම් අනුව සුදුසු අයට නොලැබීමත් යන දෙකම වීම ඇණ හිටිනු ඇත. මීට අමතරව මෙය සහනාධාර බෙදන ව්‍යාපාරයකට වඩා දුප්පත් කම අඩුකරන හෝ නැතිකරන ව්‍යාපාරයක් විය යුතුය. කොමිසමක් යටතේ නිශ්චිත අරමුණු සහ ලඟා විය යුතු කඩයිම් මෙම ව්‍යාපාරයට තිබිය යුතුය. රාජ්‍ය පරිපාලන, විදේශ රැකියා, උසස් අධ්‍යාපන වැනි අනික් රාජ්‍ය ආයතන සමඟ ක්‍රියා කරමින් මෙම කොමිසමට බොහෝ දේවල් කල හැක. සමුර්ධි පවුල් වල අයට උසස් අධ්‍යාපන සහ කාර්මික අධ්‍යාපනය සඳහා වෙන ආයතන හෝ දැනට පවතින ආයතන වලට තෝරාගැනීමේදී විශේෂ සැලකිල්ලක් දැක්වීම ආදිය මඟින් එම පවුල් දුප්පත් කමින් මුදවා ගැනීම, රජයේ රැකියා ලබා දීමේදී සමුර්ධි පවුල් වලට කෝටා එකක් ලබා දීම, රජය හරහා ලැබෙන විදේශ රැකියා සඳහා සමුර්ධිලාභීන් වැඩි කොටසක් තෝරාගැනීම, කාර්මික අධ්‍යාපන ලැබූ සමුර්ධි පවුල් වල තරුණයන්ට කුඩා ව්‍යාපර පටන් ගැනීමට ණය දීම වැනි දේවල් කිරීමෙන් සමුර්ධි ලාභීන් ප්‍රමාණය කෙමෙන් අඩුකල යුතුය. එසේ අඩුකල යුතුවන්නේ මෙම පවුල් දුප්පත් කමින් කෙමෙන් නිදහස් කර ගැනීමෙනි.  

තවද බොහෝ සමුර්ධි වංචා සිතුවන්නේ ග්‍රාම සේවක වරුන් සහ සමුර්ධි  නියාමක වරුන් දැනුවත්වය. මගජන මුදල් එසේ අපරිහරණය කරන නිලධාරීන් පරීක්ෂණයකින් පසුව සේවයෙන් පහකළ යුතුය. මහජන මුදල් වංචා කරණ ලද අයකු ඉදිරියටත් එවන් තනතුරක තබා ගැනීම කිසිසේත් නොකළ යුතුය. තවද වංචාකාරී ලෙස මහජන මුදල් ලබා ගන්නන්ට එසේ ලබා ගත් මුදල මෙන් තුන් ගුණයක දඩයක් නියම කිරීමටත්, එම මුදල් අයකර ගැනීමට දේපල රාජ සන්තක කිරීමටත්, අවුරුදු 20 කාලයකට කිසිම සහනාධාරයක් සඳා ඉල්ලුම් කිරීම තහනම් කිරීමත් අනිවාර්‍යයෙන් කළ යුතුය. 


ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට මගේ යෝජනා 2