ලඟකදී කථාබහට ලක්වුන ක්ලීන් ශ්‍රීලංකා වැඩ සටහන බොහෝ කාලයක සිට රටේ තීන්දු ගන්නා අයගේ ක්ශුද්‍ර කලමණාකරණයට ඇති නැඹුරුවට තවත් උදාහරණයක් සපයයි. අඩුම වශයෙන් දියුණු රටවල මෙවන් දේවල් සිදුකරන ආකාරය ගැන අධ්‍යනය කලේ නම් Clean Sri Lanka ව්‍යාපෘතියෙන් විශාල සේවයක් සිදූ කරගත හැකිව තිබුණි. වෙන රටවල සිදුවන්නේ පාරේ වාහන නවතා කෑලි ගැලවීම නොව ඒ සඳහා අදාල වන නීති සැකසීමයි.
ක්ලීන් ශ්‍රීලංකා වැඩසටහන යටතේ මෙවන් නීති සම්පාදනය කලේ නම් ඉන් විශාල සේවයක් වීමට තිබිණි.
1. මාර්ග වල දිවෙන් සියළුම වාහන වල තිබිය යුතුම දේවල් සහ නොතිබිය යුතු දේවල් මෝටර් රථ ප්‍රවාහන පණතට ඇතුලත් කර ඒවාට අනුගත වීමට වාහන හිමියන් සහන කාලයක් ලබාදී ඉන්පසුව එම නීති වලට අනුගත නොවන අයගේ වාහනයේ ලියාපදිංචිය එසේ අනුගත වනතුරු අත්හිටිවීම.
2. මාර්ග දෙපස ඇති නිවාස සහ වෙලඳ ආයතන වල ඉදිරිපස සහ තාප්ප පිරිසුදුව සහ තීන්ත ආලේප කොට තබා ගැනීමට අවශ්‍ය නීති සකස් කිරීම සහ පළාත් පාලන ආයතන වලට එම නීති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ වගකීම පැවරීම. මාර්ගය දෙපස ඇති පාසැල් වැනි ආයතන වලට ඔවුන්ගේ තාප්ප ආදිය පින්තාරු කිරීමට පුද්ගලික ආයතන වල සහය ලබා ගත හැකිය ඒ සඳහා පින්තාරු කල ඉඩෙන් 10% ක ප්‍රමාණයක වෙලඳ දැන්වීම් ප්‍රදර්ශනය කිරීමට අවසර දිය හැක.
මහා මාර්ගයට පෙනෙන පෙදෙස එසේ පිරිසිදුව තබා නොගන්නා අයවලුන්ට දඩ නියම කිරීමට පලාත්පාලන වලට බලය පැවරීම. මාර්ග දෙපස මසකට වරක් තණකොල කපා පිරිසිඳු කිරීමේ වගකීම අදාල ප්‍රදේශයේ පළාත් පාලන ආයතනයට පැවරීම. ඉහත දේවල් සිදුවීම නිරීක්ශණය කිරීමට සහ එම නීති ක්‍රියාත්මක නොකරන ආයතන වලට බලකිරීමේ සහ දඩ නියම කිරීමේ අයිතිය පොලිසියේ පරිසර අංශය පැවරීම. එමෙන්ම එම ක්‍රියාවන් පිළිවෙල සිදු නොවන අවස්ථා ගැන මහජනයාට පැමිණිලි කිරීමට හැකිවනසේ වෙබ් අඩවියක් හඳුන්වා දිය හැක.
3. මහා මාර්ග අල්ලාගෙන ඉදිකර ඇති තාප්ප, වැටවල්, සහ ගොඩ නැගිලි වලට එරෙහිව නීතියක් සම්මත කිරීම. සෑම මහාමාර්ගයකටම එලෙස තිබිය යුතු ඉඩක් ඇත. එම නීති කඩ කරන අයට අනුගත වීමට කාලයක් දී ඉන්පසුව ඒවා ඉවත් කිරීමේ බලය පලාත්පාලන ආයතන වලට ලබා දිය යුතුය.
4. මාර්ගය අසල ඇති වෙලඳ සැල් වල සේවාව ලබා ගැනීමට මාර්ගයන් අයිනේ වාහන නතර කිරීම බොහෝ විට සිදුවේ. විශේෂයෙන්ම එක පැත්තට එක ලේන් එකක් පමණක් ඇති මාර්ග වල එලෙස වාහන නවත්වා තිබීම නිසා විශාල ප්‍රවාහන තදබද සහ ඉන්ධන නාස්තිවීම් සිදුවේ.
මෙය අඩුකර ගැනීමේ ප්‍රථම පියවර ලෙස උදැසන 6 සිට 10 දක්වා නගරය දෙසට සහ හවස 3 සිට 8 දක්වා නගරයෙන් පිටවන වාහන ගමන් කරන ලේන් වල වාහන නැවැත්වීම තහනම් කිරීමේ නීතියන් සම්පාදනය කල යුතුය.
මෙහි දෙවන පියවර ලෙස මග දෙපස ඇති වෙලඳ ආයතන වලට ගනුදෙනු කරුවන්ගේ වාහන නැවැත්වීමට ඉඩ පහසුකම් සැකසීමට වසරක කාලයක් ලබා දිය යුතුය. ඉන් පසුව වෙලඳ සැල් අළුතින් ඇති කිරීමට හෝ පවත්වාගෙන යාමට පොලිසියෙන් වෙලඳ අවසරයක් ලබා ගැනීම අනිවාර්‍යය කලයුතුය. පොලිසිය විසින් එවන් අවසර නිකුත් කලයුතු වන්නේ මාර්ගයේ ඉඩ අත්පත් කරගෙන නොමැති සහ අවශ්‍ය වාහන නැවැත්වීමේ පහසුකම් ඇති ස්ථාන වලට පමණකි. එය ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් පසුව මාර්ග දෙපස වාහන නවත්වා තබන අයට ඉහල දඩයක් සහ තෙවරකට වඩා එවන් වරද කරන අයගේ රියැදුරු බලපත්‍රය මාස තුනට අත්හිටවීමට නියම කලයුතුය.
මාර්ග දෙපස වාහන නැවැත්වීම තහනම් කිරීමෙන් පමණක් තදබද අඩුවී, වාහන ධාවනය වන වේගය වැඩිවී අඩුම වශයෙන් රටේ ඉන්ධන භාවිතය 5% වත් පහල යනු ඇත.
5. දියුණු රටවල මෙන් මාර්ගය දෙපස වේග සීමා පුවරු සවිකල යුතුය. මීට අමතරව අනතුරු දායක වංගු, රියැදුරන් අධික වේගයෙන් ධාවනය කරන කොටස වල වේග කැමරාවන් සවිකල යුතුය. එමෙන්ම මාර්ග සඥා ක්‍රියාත්මක වන හන්දිවල කැමරා සවිකලයුතුය. නීති කඩන වාහන වල ලියාපදිංචි අංක සටහන් කර ගත හැකි කැමරා දැන් ඇත. නීති කඩ කිරීම් වලට ස්වංක්‍රීයව දඩ කොල යැවීමට ක්‍රමයක් මෝටර් රථ දෙපාර්තමේන්තුව සමඟ ඒකාබද්ධව ක්‍රියාත්මක කර, දඩ වෙලාට නොගෙවන වාහන වලට ඒවා ඊලඟ වසරට ලියාපදිංචි කිරීමේදී අමතර දඩයක් සමඟ අයකර ගැනීමට ක්‍රමයක් සැලසීම අපහසු නොවේ.
6. මාර්ගය දෙපස කුණු දැමීම සඳහා බක්කි හඳූන්වා දිය යුතුය. එම බක්කි වලින් පිට කුණු බැහැර කිරීම හසුවුවහොත් ඒ සඳහා දඩ නියම කල යුතුය. එමෙන්ම සියළුම පලාත් පාලන ආයතන වලට නියමානුකූලව කුණු එකතුකිරීමේ ක්‍රියාවලියන් සහ මාර්ග දෙපස පිරිසිඳු කිරීමේ අනිවාර්‍ය කලයුතුය. ඉහත දේවල් නිසා වෙන් අතිරේක වියදම දැනට ඇති වරිපනම් බදු සුළු වශයෙන් ඉහල දැමීමෙන් රටට බරක් නොවී උපයා ගත හැක.
7. පොදු ස්ථාන එනම් බස් නැවතුම් පොලවල්, දුම්රිය ස්ථාන, ක්‍රීඩා පිට්ටනි, සති පොලවල්, පොදු වෙලඳ මධ්‍යස්ථාන, ඇවිදින මන්තීරු, පිරිසිඳුව පවත්වාගෙන යාමට පුද්ගලික ආයතන වලට පැවරිය හැක. ඒවා විධිමත් පටිපාටියක් යටතේ සිදුවිය යුතු දේ සහ එම සමාගම් වලට ලබා ගත හැකි වාසි ගැන ලිඛිතව එකඟතා ඇතිව කලයුතුය.
නීති සම්පාදයෙන් සහ රෙගුලාසි හඳුවා දීමෙන් සිදුවන විශාලතම වාසිය ඒවා දිගුකල් පැවතීමයි එසේ නොමැතිව දවසක්, දෙකක් හෝ සතියක් කරන ව්‍යාපෘති වලින් වෙන්නේ තාවකාලික යහපතක් සඳහා විශාල මුදලක් නාස්ති කිරීමකි.
අදාල නීති සහ රෙගුලාසි සම්පාදනය කිරීමෙන් සහ එම නීති හෝ රෙගුලාසි වලට අනුගත නොවන අයට දඩ නියම කිරීමෙන්ද, පලාත් පාලන ආයතන වලින් සිදුවිය යුතු සේවාවන් නීතිගත කර තම කාර්‍යය අතපසු කරන පලාත් පාලන ආයතන ආදියට දඩ හෝ වෙනයම් දඩුවමක් පැනවීමට ක්‍රම හඳුන්වා දීමෙන් ඉතා පිරිසිදු මාර්ග සහ නීතියට අනුගත වෙන මාර්ග ප්‍රවාහන ක්‍රමයක් ඇති කිරීම කල හැක. මෙවන් ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක කිරීම පාරේ වාහන වල කෑලි ගැලවීමට වඩා කාර්යක්ෂම, දිගුකල් පවතින, සහ බොහෝ දෙනා අගය කරන ක්‍රමයක් වනු ඇත.
මේගැන සමාජයේ දැනීමක් ඇතිකර ගැනීමට මෙම ලිපිය ඔබේ නමින් ඔබේ මාධ්‍යවල පලකරනවානම් ඒ ගැන ස්තූති වන්ත වෙමි.
